De Asana, middel of doel?

In het “moderne” Yoga, voornamelijk in Amerika en Europa zijn we gefixeerd op lichamelijke progressie. Onszelf verbeteren qua moeilijkheid van de Yoga houdingen die we leren. Niet in het zoeken naar verbetering in een houding, maar steeds weer zoeken naar moeilijkere houdingen.

Triest hoogtepunt hierin is de Yoga Asana Battle, een wedstrijd waar “yogi’s” elkaar af proberen te troeven met hun lichamelijke beheersing van Asana’s.

Dan komt eigenlijk meteen de vraag: Maar wat is dan het doel van Yoga?

Om te beginnen moeten we ons realiseren dat Yoga niet iets is wat we doen maar iets wat we willen bereiken. Dus eigenlijk doe je geen Yoga, je beoefend Asana’s, Pranayama, meditatie enz, om uiteindelijk Yoga te vinden. Patanjali schreef “Yoga citta vritti Nirodha”. Yoga is dat ene moment waarop de beweging van je Geest tot stilstand komt. Dat ene moment waarop handeling en gedachten samenkomen. En om dit te bereiken gebruiken we o.a. middelen als Asana’s.

Stel je eens voor dat je een huis koopt, of eigenlijk een bouwval. Je hebt voor jezelf besloten geen kant en klaar huis te kopen maar iets wat je naar je eigen idee kunt verbouwen zodat het huis uiteindelijk staat voor wie jij bent.

Je gaat beginnen met het opknappen van een klein schuurtje. Daarin kunnen we ons gereedschap en bouwmaterialen opslaan en van hieruit iedere dag een frisse start maken.’s-Ochtends ga je naar het schuurtje en maakt een schaduwbord, zodat je zeker weet dat er geen gereedschap kwijt raakt. Alles wordt nog eens goed gepoetst en in het vet gezet en voor je het weet is de dag voorbij. De volgende dagen gaan precies hetzelfde. Je bent bezig met het poetsen en ordenen van het gereedschap maar aan de verbouwing ben je nog steeds niet begonnen. Het schuurtje ziet er trouwens uit om door een ringetje te halen. Het gereedschap glanst en fonkelt als de dag dat het uit de winkel kwam. Gefixeerd als je bent op het gereedschap en het schuurtje maar nooit aan de klus begonnen.

Ook de menselijke Geest is zo’n bouwval. Instabiel, onrustig, verleidbaar, hebberig, niet gefocust. En wat doen wij om er aan te werken, om de verbouwing te beginnen? We concentreren ons op het gereedschap. Ik kan een been in mijn nek leggen, mijn benen in de lotuszit brengen, op mijn hoofd staan, enz. We voeren een gevecht met ons lichaam in de hoop op verandering en verbetering maar uiteindelijk zitten we in een concurrentieslag met onszelf en de medeleerlingen. Ik heb van het middel het doel gemaakt. En ja, natuurlijk veranderen er dingen. Zelfs de Geest kan hierdoor iets rustiger worden en ik wordt in ieder geval leniger (dat is het schuurtje dat ik opgeknapt heb) maar de klus ligt nog steeds voor mij zonder dat ik het doel nog zie.

Dat doel, dat moment waarop mijn Geest echt tot rust komt en ik mij realiseer “wat ik echt ben”. Ik ben dit lichaam, ik heb een ziel. Kletskoek!!

IK BEN EEN ZIEL EN HEB EEN LICHAAM.

Satyakama

de 3 Gunas

Er wordt gezegd dat Maya (de Illusie) bestaat uit de 3 Gunas. Sattva, Raja en Tamas. Deze worden gezien als 3 draden die samen het touw van de Illusie maken.

Sattva: reinheid, wijsheid.

Rajas: beweging, activiteit.

Tamas: traagheid, luiheid.

Alles wat je doet kan in deze kwaliteiten worden uitgedrukt.

Een beroemd verhaal om dit uit te leggen gaat over de Gunas als 3 rovers die een man (de Geest) overvallen.

De eerste rover Tamas wil de man doden en dan zijn bezittingen stelen, maar door de overredingskunst van Rajas wordt de man met handen en voeten aan een boom gebonden en worden zijn bezittingen gestolen. Na enige tijd komt Sattva, die de man bevrijd, hem het bos uitbrengt en hem de juiste weg wijst. Daar neemt Sattva afscheid want als rover is ook hij bang voor de politie en het bos te verlaten.

Tamas wil de Geest vernietigen, Rajas wil hem aan de aarde binden en Sattva brengt je naar de Weg van de Vrijheid. Uiteindelijk moet je ook van Sattva afstand nemen want de waarheid ligt voorbij de 3 Gunas.

de 3 Gunas zijn ook vertegenwoordigd in ons eten.

Sattva: fruit, groente, granen, noten,  melk en melkproducten e.d.

Rajas: eieren, zwarte thee, koffie, witbrood, scherpe kruiden.

Tamas: uien, vlees, knoflook, tabak, diepvries-eten,drugs, alcohol

Verstandig is het om Tamas te vermijden, Rajas te beperken en Sattva te genieten.

Ook met het beoefenen van Asanas en Pranayama zijn de 3 Gunas altijd van toepassing. De balans vinden is hier ook altijd het uitgangspunt. (zie ook mijn artikel Yoga, hard of zacht?) Pas je aan aan de fase van je leven waarin je bent maar schroom niet om ook eens je grenzen op te zoeken, verzand niet in Tamas door alleen maar heel zachte Yogabeoefening, strand niet in Rajas door alleen maar mega-zware beoefening, maar zoek de balans, de balans van je Zelf en de balans in deze fase van je leven.

Als je meer wilt weten over de 3 Gunas, sla maar eens hoofdstuk 14 van de Bhagavad Gita open.

Satyakama

Yoga, wat is dat eigenlijk?

Een vraag die ik vaak hoor, zelfs van mensen die al jaren aan Yoga doen.

Yoga is niet:

– stil zitten en OM zingen

– proberen je been in je nek te leggen of andere moeilijke kunst-stukjes met je lichaam

– je te buiten gaan in lange, je in het zweet drijvende, series

– volharden in intensieve ademsessies

– het aanleren van ontspanningstechnieken

Dit zijn slechts elementen, werktuigen om tot Yoga te komen.

Yoga is:

– dat moment waarop tijd niet meer telt, bijvoorbeeld in een meditatie

– dat moment waar de moeilijkheid van een stelling niet meer van belang is

– dat moment waarop je adem zonder na te denken samenvalt met je beweging

YOGA IS DAT MOMENT WAAROP HANDELING, LICHAAM EN GEEST SAMENKOMEN. DAT MOMENT WAARIN VERBONDENHEID ONTSTAAT TUSSEN LICHAAM EN GEEST, TUSSEN DE MENS EN ZIJN OMGEVING EN TUSSEN DE MENS EN HET UNIVERSUM. DAN, OP DAT MOMENT, IS YOGA ALLES.

Even kort door de bocht genomen betekent dat: Onwetendheid van de “anderen” geeft vaak een totaal verkeerde indruk. Kom en leer bij ons de muziek te horen en te dansen in een stress gereduceerd leven.

Ervaar Yoga zelf en WEET!!!

Satyakama

Vooruitgang (ontwikkeling) in je Yoga

Wanneer spreken we over vooruitgang? Als we flexibeler zijn geworden? Misschien wel, maar dan niet de flexibiliteit van het lichaam maar de flexibiliteit van de geest. Het lichaam is slecht een middel.

Hieruit zou je kunnen concluderen dat lichamelijke inspanning dan zinloos is, dat we ons beter alleen kunnen concentreren op de geest. Zonder enige twijfel heb je gelijk, deze weg, Raja Yoga, (controle van de geest) is waarschijnlijk de meest effectieve benadering van Yoga.

Er is echter één klein probleempje, de geest laat zich niet zo makkelijk controleren als het lichaam.

Recent hebben wetenschappers ontdekt dat er een deel van de hersenen is, dat een directe koppeling tussen ontspanning van geest en lichaam veroorzaakt.

Citaat: Het spiersysteem en de hersenen zijn cybernetisch aan elkaar gekoppeld: de spierspanning heeft invloed op waarnemen/denken en het waarnemen/denken op de spierspanning.

Gellhorn stelt dat de reticulaire formatie (netwerk van verbonden zenuwcellen dat voor het grootste deel aan de hersenstam ligt) een sterke input vanuit de spieren ontvangt. De reticulaire formatie heeft op zijn beurt verbinding met de posteriore hypothalamus (regelt lichaamstemperatuur, bloeddruk en elektrische balans van het lichaam)  en met de cortex  (De hersenschors of cortex is het gebied in de hersenen, waar informatie uit de rest van het lichaam ontvangen, geanalyseerd en geïnterpreteerd wordt. Vervolgens wordt deze geïnterpreteerde informatie in de hersenschors weer omgezet in gedachten (innerlijke spraak en mentale beelden) en concrete aansturingen van het lichaam (spreken en handelen)

Door het beoefenen van Asana’s (lichaam-stellingen) en Pranayama (technieken om Prana te beïnvloeden) verkrijgen we meer controle over het lichaam en direct daarmee controle over de ontspanning in de geest. Let wel: dit is alleen ontspanning en geen diepere ervaring.

Door het lichaam in een flow te bewegen (adem en beweging samen te brengen) komen we in contact met ons Atman (de diepere Ziel). Belangrijk is dan vooral dat in de rustpauzes je ook daadwerkelijk gaat voelen, invoelen en navoelen om dit contact te krijgen.

Het alleen doorlopend bewegen geeft weliswaar een ontspannen gevoel (als gevolg van vermoeidheid) maar brengt dit samenkomen niet tot stand.

Bedachtzaamheid en discipline zijn hier de absolute sleutels. (er is geen enkele Yoga meester die dit ontkent). Uiteindelijk moet dit in volledige Focus uitmonden. De Focus die je helpt naar grotere dingen door te groeien.

Swami Sivananda herhaalt in meerdere boeken dat de Sadhana (je spirituele oefeningen) pas stoppen als je je fysiek lichaam verlaat en niet eerder. In je leven komen er steeds stukken informatie en kennis bij en dat is mooi. Probleem hierbij is echter dat je, als je niet oppast, je Geest laat verspreiden en de focus verloren gaat. Als een krachtige rivier die op het eind van zijn loop verzand in een wijd vertakt estuarium. Geen enkele stroom in dit estuarium is nog krachtig genoeg om vrij van bezinksels te blijven en zal uiteindelijk verzanden.

Door in je gekozen weg te blijven en hierin hardnekkig door te zetten blijft de stroom krachtig tot het eind en zul je iedere hindernis in je weg overkomen.

Graaf aan één waterput i.p.v. op 100 verschillende plaatsen een begin te maken. Uiteindelijk zal door het blijven doorgraven die ene put water geven en zijn die andere 100 gedoemd te mislukken.

Satyakama

YOGA hard of zacht?

Een doorlopend vraagstuk: Moet ik in de Yoga voluit gaan (Ashtanga Yoga, Vinyasa Yoga, Bikram Yoga enz.) of kies ik voor een zachtere variant? (Hatha Yoga, Integrale Yoga, Yin Yoga, enz)

Het is niet altijd eenvoudig daarop meteen een antwoord te geven. De mens veranderd, qua leeftijd (fysiek en tussen de oren), fitheid, levenshouding/instelling e.d. Er is dus niet zomaar een direkte richtlijn te geven.

Mijn persoonlijke mening is dat inspanning een geschenk is, we leven teveel statisch, gekluisterd voor de t.v. of werkend achter een beeldscherm. Studies tonen aan dat we te in-actief zijn en dat we dringend moeten zorgen hierin verandering aan te brengen.

Yoga hoeft geen stoffig imago te hebben, er is voor iedereen wel iets te vinden.

De cruciale vraag is niet “wat wil ik bereiken”, dat is namelijk voor iedere Yogavorm hetzelfde, de vraag is op welke manier”?

Swami Sivananda deed tot op het laatst van zijn leven intensief aan sport en aan Asana’s en Pranayama. Hij paste echter de intensiviteit aan aan de “dagvorm”. Een rondje lopen rond de Mandir (tempel) kon later in zijn leven voldoende zijn.

De laatste tijd (trend uit Amerika) is er weer een hang naar zachtere Yogavormen (bijv. Yin Yoga). Waarschijnlijk omdat in Amerika de dingen weer tot in de extremen gedreven zijn en er daardoor weerstand ontstaat.

Er is bij Satyakama Yoga altijd wel een cursus, workshop of les te vinden die bij jou past.

Swami Sivananda gaf ons Integrale Yoga. Hiermee bedoelde hij; “zoek in de breedte van het aanbod in Integrale Yoga en vindt daar datgene wat bij jouw persoon past”. De invulling die wij er hier aan geven is het ruime aanbod aan verschillende lesmogelijkheden.

Satyakama

Beginnen met Yoga

DUS JE HEBT BESLOTEN YOGA TE GAAN DOEN. EN NU???

Die eerste beslissing is de allerbelangrijkste stap, hopelijk goed overdacht, niet alleen door anderen gestuurd maar met overtuiging en de wil om door te zetten. Dan kan Yoga beslist iets voor je gaan betekenen.

Wat zijn nu de stappen die je zou moeten nemen.

• Neem de tijd om te kiezen. Volg proeflessen op meerdere plaatsen. Alleen door te vergelijken kunnen je een verstandige keus maken. Proeflessen horen gratis te zijn, een proefles is namelijk niet alleen een kennismaking met Yoga maar ook met de Yoga leraar/lerares.
• Voel de omgeving! Is het een klaslokaal dat vóór aanvang van de Yoga-les leeggeruimd wordt of een ruimte speciaal ingericht voor Yoga. Je zult merken dat een ruimte die voor van alles en nog wat gebruikt wordt heel anders aanvoelt. Dit gevoel heeft directe invloed op jouw beleving van Yoga.
• Heb je vragen, twijfels of anderszins bedenkingen, praat met de leraar. Vraag een intake gesprek aan. Iedere goede leraar is altijd bereid dat zonder kosten te verzorgen.
• Informeer naar het opleidingsniveau van de leraar. Je krijgt gedurende de les instructies en , als het goed is, deskundige begeleiding met correcties. Als de leraar alleen een basis opleiding heeft gehad, met een minimum aan gestelde eisen, is de kans op blessures heel groot. (Het is tegenwoordig mogelijk om je na een opleiding van een midweek yogaleraar te noemen). Durf naar diploma’s te vragen.
• Vraag of de leraar aangesloten is bij een goedgekeurde vereniging of bond.
• Vraag naar kennis van anatomie en fysiologie.
• Vraag naar kennis, oorsprong en achtergrond van Yoga. Bijvoorbeeld kennis van Vedanta.
• KWALITEIT IS DE SLEUTEL, NIET DE PRIJS

Succes met zoeken naar je leraar/lerares maar vooral heel veel succes met je Yoga. Je zult zien dat, als je met deze dingen rekening houdt, Yoga een prachtige rol in je leven gaat spelen.

Satyakama

Yoga als levensstijl

Hoevaak gebeurt het niet dat een leerling mij vraagt: “Ik doe nu al zolang Yoga maar ik merk er in de praktijk zo weinig van”. Mijn antwoord is dan meestal: “Weet je nog toen je pas met Yoga begon? Weet je nog hoeveel er in die eerste tijd veranderde? Beter slapen, iets meer rust in je hoofd, sterker in het leven staan”.

Lichaam en geest werken volgens het zogenaamde algemeen aanpassingsprincipe. Dat wil zeggen, als ik in mijn leven iets verander zullen lichaam er geest proberen aanpassingen te maken om die verandering in mijn leven te integreren. Als die aanpassingen zijn gemaakt treedt meestal inertie (stilstand of traagheid) op. Denk maar eens aan het dragen van een nieuwe geur. De eerste dagen ruik je die geur en vindt je dat heel aangenaam. Na een paar dagen echter hebben de hersenen de aanpassing gemaakt dat deze geur nu deel van je is en zul je het zelf niet meer ruiken. Dat wil trouwens niet zeggen dat de mensen om je heen het ook niet ruiken. Datzelfde gebeurt met Yoga, de veranderingen die gemaakt zijn, merk je soms zelf niet meer op, maar de mensen om je heen des te meer.

Alle grote meesters in alle tradities van alle religies zijn het hier over eens.

ZONDER VOORTDURENDE INSPANNINGEN VAN DE LEERLING (YOGI, SADHAKA) IS ER GEEN VOORUITGANG IN SPIRITUELE ONTWIKKELING. DE LEERLING MOET, MET DOORZETTINGSVERMOGEN, VOORTDUREND STREVEN NAAR VERVOLMAKING VAN ZICH ZELF. (EN ZIJN ZELF) HET TOEGEVEN AAN DE INERTIE GEEFT EEN VOLLEDIGE STOP AAN DEZE ONTWIKKELING.

In de praktijk betekent dat, juist op die momenten waarin je twijfelt aan je vooruitgang en je eigenlijk in inertie wilt vervallen moet je juist met volledige overgave jezelf op je spirituele oefeningen storten. Zonder inspanning géén vooruitgang.

Soms hoor ik ook van mensen: “Ik stop tijdelijk (?) met Yoga want ik heb het veel te druk en ben heel onrustig van binnen”.  Dit is ongeveer hetzelfde als zeggen: “Ik kan nu niet douchen want ik ben veel te vuil”. Het is verbazend hoe vaak dit smoesje gebruikt wordt.

Laat je niet bedriegen door lichaam en geest maar brul OM als een leeuw van de Vedanta.

Satyakama